شايع‌ترين ريزش مو، نوع ارثي است كه در 50 درصد آقايان و 20 تا 30 درصد خانم‌ها ديده مي‌شود و تنها داروي موثر آن هم ماينوكسيديل است كه علاوه بر توقف ريزش مو، حدود 20 تا 40 درصد افراد به رويش مجدد مو هم مي‌انجامد. علاوه بر آن، داروي فيناسترايد يا پروپشيا هم تا زماني كه مصرف ‌شود، آنزيم خاصي را كه باعث ريزش مو مي‌شود، مهار مي‌كند.

 آيا امكان دارد موهايي كه ريخته‌اند دوباره رشد كنند؟

اول بايد ببينيم موها در اثر چه مشكلي دچار ريزش شده‌اند تا بتوانيم بگوييم با رفع علت زمينه‌اي امكان حل مشكل ريزش و حتي امكان رويش مجدد مو وجود دارد يا نه. اين سوال كاملا فردي است و بايد پس از بررسي موهاي هر فرد، به آن پاسخ داد.

 پس با اين همه تنوع در علت‌هاي ريزش مو، چطور محصولات مختلفي وجود دارد كه ادعا مي‌شود در رويش مجدد موها موثرند؟

شركت‌ها، با علم به اينكه مردم نمي‌دانند تا علت زمينه‌اي ريزش‌مو مشخص نشود، نمي‌توان در مورد توقف ريزش يا رويش مجدد موها صحبت كرد، محصولات خود را تبليغ و در بازار توزيع مي‌كنند. اغلب اين شركت‌ها، بنا را بر علت شايع ريزش مو، يعني ارثي‌بودن آن مي‌گذارند. به هر حال تاثير بيشتر اين محصولات فقط در حد حرف است و داروها، دستگاه‌ها، شانه‌ها و قطره‌هاي مختلف بدون شناخت و درمان علت زمينه‌اي، باعث رويش مجدد موها نمي‌شوند.

 براي كساني كه دچار ريزش موي ارثي هستند و هر روز شاهد خالي شدن سرشان هستند، راه‌حلي وجود دارد؟

همان راه‌هاي علمي و ثابت‌شده، يعني درمان استاندارد ريزش مو كه استفاده از ماينوكسيديل و قرص فيناسترايد است. اگر هم ريزش مو‌ ارثي نباشد، حتما بايد به محض دچارشدن به ريزش مو، به متخصص پوست مراجعه كرد چون برخي بيماري‌هاي مزمن، كم‌خوني‌ها، مشكلات تيروييد، ديابت و بيماري‌هاي ديگر مي‌توانند باعث ريزش مو شوند. اگر بيماري به موقع كشف شود، با درمان مشكل زمينه‌اي، مشكل ريزش مو هم حل خواهد شد و موهاي از دست رفته‌، دوباره مي‌رويند.

 به هر حال استرس از دست دادن موها خيلي آزاردهنده‌ است. اينكه مي‌گويند استرس هم باعث ريزش مو مي‌شود درست است؟

بله. امروزه تحقيقات ردپاي استرس‌هاي مزمن را در انواع بيماري‌هاي جسمي و رواني اثبات كرده است. به‌خصوص اينكه استرس و شيوه زندگي ناسالم مي‌تواند سيستم ايمني بدن را تضعيف كند و باعث ابتلا به بيماري‌هايي كه با درگيري سيستم ايمني بروز مي‌كنند مانند ليكن‌پلان، ريزش موي سكه‌اي يا آلوپسي آره‌آتا و لوپوس شود. حتي شانس عودشان را زياد كند و همين عود مكرر و پاسخ ندادن به درمان‌ها در بيماراني كه مدام استرس دارند، وضعيت را بدتر مي‌كند و پزشك مجبور مي‌شود براي بهبود ريزش مو، سيستم ايمني را مهار كند كه اين كار بيمار را مستعد ابتلا به بيماري‌ها مي‌كند.

 خيلي از مصرف‌كنندگان ماينوكسيديل، از اينكه به محض قطع مصرف اين دارو دوباره موها مي‌ريزد، ناراضي‌اند و به استفاده از دستگاه‌ها يا داروهاي جديد به اميد اثربخشي تمايل پيدا مي‌كنند.

 متاسفانه هيچ‌كدام از اين روش‌ها، درمان اصلي نيستند و فقط محلول موضعي ماينوكسيديل و قرص فيناسترايد باعث توقف ريزش موها مي‌شوند. شايع‌ترين ريزش مو، نوع ارثي است كه در 50 درصد آقايان و 20 تا 30 درصد خانم‌ها ديده مي‌شود و تنها داروي موثر آن هم ماينوكسيديل است كه علاوه بر توقف ريزش مو، حدود 20 تا 40 درصد افراد به رويش مجدد مو هم مي‌انجامد. علاوه بر آن، داروي فيناسترايد يا پروپشيا هم تا زماني كه مصرف ‌شود، آنزيم خاصي را كه باعث ريزش مو مي‌شود، مهار مي‌كند. از ماينوكسيديل بايد تا آخر عمر استفاده كرد. فردي كه ريزش مو دارد بايد به خود بقبولاند كه اين ژن را به ارث برده و آنزيمي كه باعث نازك شدن و ريختن موهايش شده، با اين دارو مهار مي‌شود. اگر اين موضوع را قبول كند، استفاده از ماينوكسيديل مانند مسواك‌زدن برايش عادي مي‌شود. البته تکنيک‌هاي جراحي هم مي‌تواند در مواردي که درمان دارويي چاره‌ساز نيست و ناحيه دهنده پشت سر تراکم خوبي دارد، مفيد باشد.

 مي‌گويند تا چند سال آينده با استفاده از سلول‌هاي بنيادي مي‌توان به كساني كه ژن ارثي ريزش مو دارند، كمك كرد. اين اخبار درست است؟

اين پروژه‌ها در دنيا در مرحله تحقيقات و هنوز در حد گزارش علمي‌اند و تا به مرحله درمان علمي و استاندارد برسند، زمان زيادي وجود دارد. ما هم اين تحقيقات را در فاز حيواني با همکاري پژوهشکده رويان و ISHRS روي موش‌هايي كه ژن طاسي مادرزادي دارند، انجام داده‌ايم و متوجه شديم موهاي اين موش‌ها درآمده است اما به هر حال اجراي فاز انساني و توليد سلول‌هاي بنيادي هزينه‌بر است و در هيچ جاي دنيا هنوز به نتيجه قطعي نرسيده. علاوه بر اين، بايد بررسي‌‌هاي 10 ساله و بيشتر انجام داد تا دريابيم آيا اين دستكاري عوارضي خواهد داشت يا نه. خوشبختانه امروزه با روش‌هاي پيشرفته پيوند مو، بسياري از انواع ريزش موهاي ارثي قابل‌ درمان هستند.

 اگر كسي تحت‌نظر پزشك تحت‌درمان اصلي ريزش مو قرار بگيرد و در كنار آن از اين قطره‌ها يا دستگاه‌ها استفاده كند، تا شانس رويش موها را با اين روش‌ها بيازمايد، امكان دارد دچار مشكل شود؟ 

افرادي كه دنبال اين محصولات هستند، گمان مي‌كنند درمان اصلي‌ را يافته‌اند و براي خود دردسر درست مي‌كنند. درست است كه يك تركيب گياهي ممكن‌است به رويش مجدد موها كمك كند اما نمي‌تواند مهار آنزيم را انجام دهد، پس درمان استاندارد نيست. آيا واقعا در مورد دستگاه‌هايي كه ادعا مي‌‌شود با گرما، خونرساني پوست سر را بهتر و به رويش مجدد مو كمك مي‌كنند، تحقيق انجام و اثر آنها اثبات شده است؟ آيا تضميني وجود دارد كه يك تركيب گياهي پوست فرد را دچار درماتيت نكند؟ آيا ماندگاري اثر آن روي

300-200 نفر مطالعه شده؟ قطعا نه، برخي افراد به ماينوكسيديل هم حساسيت نشان مي‌دهند و پوست سرشان خشك مي‌شود. براي اين گروه بلافاصله اشكال فوم‌مانند ماينوكسيديل تجويز مي‌‌شود تا به دليل زمينه درماتيت، مشكلي برايشان ايجاد نشود.

دکتر محمدعلی نیلفروش زاده/رییس مرکز تحقیقات سلول های بنیادین

منبع: هفته نامه سلامت