فارابي بزرگ ترين فيلسوف

دوره اسلامي است. وي در شهر فارياب از نواحي خراسان بزرگ، متولد شد. پدرش

از سران سپاه مرزنشين بود. در جواني طي سفري طولاني و پر رنج به بغداد رفت و

نزد استادان بزرگ زمان، به تحصيل منطق و فلسفه يونان پرداخت. پس از اندک

زمان، وي که به زبان هاي فارسي، ترکي، عربي، سرياني و يوناني تسلط کامل

داشت، در فهم فلسفه يونان به پايه اي رسيد که او را معلم دوم خواندند. معلم

اول ارسطوست و پس از ابونصر ديگر هيچ کس را معلم نگفته اند.

فارابي در راه کسب دانش سختي بسيار تحمل کرد. شب ها در نور چراغ پاسبانان

شهر کتاب مي خواند و اغلب تا صبح بيدار مي ماند. زندگي محدود و محقر او به

خوابيدن کنار رودخانه ها و باغ ها گذشت. در همان وضع به نوشتن و خواندن روز

مي گذراند و شاگردان بسيار خويش را نيز همان جا تعليم مي داد. اين محروميت

هاي مادي، اگرچه بيشتر در سال هاي جواني بر او تحميل شد اما پس از آن نيز

وي با همه دانش و شهرت خويش، هم چنان ساده مي زيست. نوشته اند که از سيف

الدوله همداني فاتح دمشق نيز، که او را گرامي مي داشت، هر روز بيش از چهار

درم که مبلغي بسيار ناچيز بود نمي پذيرفت.

دوران زندگي ابونصر فارابي هم زمان با فروپاشي و ضعف خلافت عباسي است.

خاندان هاي بزرگ وزيران خراسان مانند برمکيان که در دربار خلافت عباسي از

علم و انديشه حمايت مي کردند، از ميان رفته بودند. خاندان هاي دانش دوست و

هنرپرور خراسان چون سامانيان و آل بويه نيز هنوز قدرت چنداني نداشتند. در

چنين احوال، ناچار بزرگاني چون ابونصر فارابي، در جستجوي حامي و مشوق دانش،

به ديارهاي دور سفر مي کردند و گاه چون او ناچار از سرزمين هايي که در آن

مورد آزار و تهديد بودند مي گريختند.